Verander management. Volgens sommigen is het een vak: veranderen in organisaties. Enkelen van hen reken ik tot mijn beste vrienden, ze bedrijven het verandermanagement als hartstocht en als dagelijkse bezigheid.

Volgens anderen is verander management een hartenkreet: verander de manager of het management, in de zin van: verlos ons daar van.

Eigenlijk is het ook wel een beetje gek, dat woord verandermanagement, al dan niet met een spatie er tussen. Want zou het eigenlijk wel mogelijk zijn om niet te veranderen? Gaat het veranderen eigenlijk al niet bijna vanzelf, van nature?

Geen dag is hetzelfde.

Als je niks doet kan het uit de hand lopen.

De seizoenen volgen elkaar als vanzelf op. Het is nu weer herfst en we weten dat de winter volgt en dan weer het voorjaar. Dus van nature is het zeker, de natuur blijft maar veranderen.

En met het veranderen van nature veranderen mensen van de weeromstuit mee. Stemmingen passen zich aan aan het seizoen, lichttherapie vervangt de zonneschijn, in de herfst worden we sneller melancholiek. De mens als onderdeel van de natuur verandert mee met die natuur.

Maar in organisaties is alles anders. Daar gaan we er van uit dat er geen “van nature” is en elke verandering moet gestuurd en gemanaged worden.

Of eigenlijk is dat niet waar. Er is wel een “van nature” in organisaties namelijk dat ze niet natuurlijk zijn, namelijk geen enkele verandering vanuit zichzelf kennen. Zonder de hartstochtelijke leiding van de manager zullen ze zich niet aanpassen aan gewijzigde omstandigheden, aan de seizoenen van de organisatie. En omdat het van die dooie dingen zijn, die organisaties hebben managers een belangrijke taak. Namelijk net doen alsof die organisaties toch levende organismen zijn. Daarvoor creëren managers een wereld van worsten, toeters en bellen.

Mensen in die organisaties vol worsten, toeters en bellen blijven zichzelf van nature wel veranderen. Ze hebben hobby’s, worden ouder, doen levenservaring op en werkervaring en tal van andere ervaringen. Echter, als onderdeel van die organisaties worden die mensen niet geacht dat te doen. Je blijft zitten waar je zit, verroert je niet en komt pas in beweging als de manager dat zegt. Niks meebewegen met hetgeen van nature gegeven is. Je hebt er geen verstand van en moet dat bewegen overlaten aan de deskundige manager.

De organisatie als eenheid van mensen die daarin samenwerken is blijkbaar een andere organisatie dan die van de manager die met planning en control cycli (toeters, zou het een verlangen zijn naar de cyclus van seizoenen?), incentives voor de medewerkers (worst). Hoogwaardige informatiesystemen (bellen, ik kan maar niet onthouden hoe ze heten, maar gelukkig hoeft dat ook niet want ze onthouden voor mij), mooie trainingen in effectief niet-natuurlijk gedrag (worst) om resten van natuurlijke verhoudingen tussen mensen aan een verantwoord einde te helpen.

Waar de theorie organisaties aanprijst als levende mechanismes, organische systemen en wat dies meer zij, laat de praktijk zien dat een organisatie een construct is waarin toeters, bellen en worsten voor leven in de brouwerij moeten zorgen en waar natuurlijk gedrag vaak ongewenst en lastig is, zorgt voor cultuurproblemen, conflicten en allerlei al te levendige omstandigheden die de organisatie niet verdraagt.

Leve de organisatie! (http://www.youtube.com/watch?v=J9Da8XJXJu8)